Anders omgaan met narcisme- krachtige krijtlijnen

Anders omgaan met narcisme- krachtige krijtlijnen

Je vraagt ​​je misschien af ​​of je partner, collega of familielid een narcist is. Hoewel veel mensen  ‘narcistische eigenschappen’ hebben, zoals eigendunk en rechten (denken dat ze iets verschuldigd zijn), zijn mensen met de diagnose narcistische persoonlijkheidsstoornis een grotere uitdaging. Het is jammer dat doorgaans heel hard uitgeroepen wordt: ‘mijd dé narcist’ en persoonlijk vind ik dit een aanslag op de mens. Veralgemenen is een heel kwalijke zaak. En laat dat nu niet de bedoeling zijn.

Leven in een narcistische relatie vereist heel wat emotionele vaardigheden, omdat je relatie hoofdzakelijk om hem/haar draait. Als je niet weet hoe je hiermee kunt omgaan, kan je je op de duur helemaal uitgeput en leeggezogen voelen.

Hoe herken je narcisme – de bovenstroom

Je herkent hen doorgaans door hun opgeblazen grootheidsgevoel;  ze ervan overtuigd zijn belangrijker en superieur te zijn dan anderen, hun onuitputtelijke drang naar adoratie en bewondering. In het contact met andere mensen komen ze arrogant over, klagen er soms over dat anderen jaloers zijn op hen maar zijn zelf jaloers op het succes van andere mensen. Als ze het gevoel hebben belaagd of uitgedaagd te worden door ‘concurrenten’ dan kun je te maken krijgen met het meest donkere van hun ziel. Sommigen gaan over lijken om hun doelen te bereiken. Je herkent hen ook als enorm gefocust ( soms geobsedeerd erdoor) op macht, status en geld. Het middel heiligt het doel, en hierbij zie je dan ook een gebrek aan empathie. Ze gaan er dus vanuit dat zij in hun recht staan en gaan elke vorm van confrontatie uit de weg. Het geloof dat ze perfect zijn geeft hen in hun beleving het recht om de schuld van problemen bij de ander neer te leggen en dat gebeurt niet alleen in intieme relaties, maar ook op het werk, in vriendschappen, in het gezin.  Ze doen er alles aan om te krijgen wat ze willen, of je nu dicht bij hen staat of niet.

Op het werk kan een narcist bewondering zoeken, zelfs als het anderen pijn doet. Ze kunnen de eer opeisen voor andermans werk, collega’s ondermijnen of hun gedrag veranderen om goedkeuring te krijgen van mensen op een hoger niveau. Ze lijken misschien vriendelijk en hardwerkend, maar er is vaak meer aan de hand dan op het eerste gezicht lijkt.

Thuis kan een narcist invloed hebben op het hele gezin. Als je een intieme relatie hebt met een narcist, kunnen ze erg kritisch, afstandelijk en minachtend zijn. Je zou je onzichtbaar, niet gerespecteerd en eenzaam kunnen voelen. Als je een kind bent van een narcist, ben je misschien verwaarloosd of misbruikt.

In de vorige blogs heb ik de soorten narcisme, de meerdere oorzaken van narcisme belicht en in het geval dat jij ervaart dat deze relatie je aan het ondermijnen is op elk vlak, dan kun je niet anders dan voor jezelf te kiezen. Het idee van je partner te kunnen redden of te veranderen is niet wat hij/zij wil. Jij moet veranderen, want jij bent de oorzaak. Herinner je je uit de vorige blogs dat het gedrag bij narcisme heel wat inzicht in de mechanismen die de dynamiek tussen jou en narcisme nodig is, om uiteindelijk gezonde keuzes te maken. Mijn ervaring is dat heel wat partners maar moeilijk loskomen van de door hen benoemde ‘narcist’ en ‘psychopaat’ en daar ligt dan ook de vraag wat iemand dan bezielt om verstrikt te blijven hangen in deze relatie? Het ‘komt het ooit goed’, ‘ gaat hij/zij veranderen’, ‘wat kan ik doen om hem/haar te doen inzien dat…’ Ik begrijp al deze vragen heel goed, alleen mist het wel de kern van de situatie.

Als je hierboven herkent dat je in een narcistische relatie zit, weet dan dat dit een heel hobbelige rit wordt, een enorme uitdaging en buitengewoon belastend.

Welke stappen kun jij nu voor jezelf nemen om anders om te gaan met je partner?

• Lees professioneel inzichtgevende literatuur rond narcisme. Het kan je helpen de sterke en zwakke punten te begrijpen en te leren hoe je er beter mee kunt omgaan. Als jij weet wie ze zijn, kun je situatie ook accepteren voor wat ze is en realistische verwachtingen
• Creëer grenzen. Wees duidelijk over je grenzen. Het kan hem/haar van streek maken of teleurstellen, maar dat is oké. Onthoud dat het niet jouw taak is om de emoties van die persoon te beheersen.
• Spreek voor jezelf op. Als je iets nodig hebt, wees dan duidelijk en beknopt. Zorg ervoor dat ze je verzoek begrijpen.
• Let op je formulering. Narcisten kunnen niet goed tegen opbouwende kritiek. Probeer opmerkingen te maken op een zorgvuldige, positieve manier.
• Blijf kalm. Probeer niet te reageren als ze een gevecht proberen uit te lokken of je proberen op te lichten (waardoor je aan je eigen realiteit gaat twijfelen). Als ze uithalen, beschouw ze dan als een 3-jarige die zich afgewezen voelt omdat hun ouder een bedtijd bepaalt.
• Creëer een ondersteuningssysteem. Leven met een narcist kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, verwarring en twijfel aan jezelf. Zorg ervoor dat je een kerngroep van mensen in je leven hebt die je kunnen ondersteunen. Voel je dat je terechtgekomen bent in een klaaggroep en je er toch niet de positieve ondersteuning en voeding uit haalt, maak dan een andere keuze. Door de soms vele verhalen, de ene al driester dan de andere, wordt jouw energie onbewust naar beneden gehaald en laat dat niet de bedoeling zijn.
• Schakel een deskundige in narcisme in. Therapie zal het narcisme van je partner niet genezen, maar het kan je helpen bepaalde dingen op te lossen. Een counselor kan je manieren laten zien om problemen aan te pakken.

Wat niet te doen ?

Bepaalde dingen kunnen problemen met een narcist veroorzaken, dus het is het beste om ze te vermijden. Nu je weet uit de vorige blogs hoe narcisme ontstaat, welke factoren er allemaal een rol spelen, kun je ook invoelen wat je beter niet doet. Natuurlijk is het zo dat als twee ego’s strijden om het gelijk, strijden om de aandacht, strijden om de strijd zelfs, dan werkt het niet. Om die reden is het diepte werk en inzicht ook in jezelf, welke wonden je zelf nog meedraagt uit het verleden, te helen.

• Ga niet in discussie of confronteer niet rechtstreeks of defensief. Hoe moeilijk het ook is om het gevoel te hebben op je tenen te moeten lopen. Het kan in die momenten beter zijn om hun behoefte naar bewondering en zich de baas te voelen bij hem/haar te laten.
• Probeer ze niet te sturen. Narcisten hebben graag controle en zijn vaak bang deze te verliezen. Inspanningen om een ​​narcist te leiden of te instrueren zullen vaak mislukken.
• Verwacht niet dat ze jouw standpunt zien. Narcisten geven niet graag toe wanneer ze ongelijk hebben of dat ze niet geliefd zijn, dus proberen ze dingen op jouw manier te laten zien, kan averechts werken.
• Verwacht geen diepgaande, zinvolle communicatie. Narcisten hebben heel weinig empathie, dus eerlijke, oprechte communicatie komt vaak niet door en kan zelfs een woede-uitbarsting of sluitingsreactie veroorzaken.
• Ga niet voorbij aan problemen uit het verleden. Probeer ze geen lange gedragslijn te laten zien die al jaren teruggaat – of hoe ze net als hun vader zijn bijvoorbeeld. Blijf in plaats daarvan in het heden wanneer je verzoeken of gekwetste gevoelens uit.

Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis veranderen meestal niet, dus houd daar rekening mee. Zelfs als je leert je relatie beter te managen, zal het waarschijnlijk geen gezonde relatie worden.

Is het mogelijk voor een narcist om zijn of haar manieren te veranderen?

Het antwoord is ja. Maar het merendeel van narcisme- experts zeggen dat het veel werk en een oprecht verlangen om te veranderen vereist. Wellicht begrijp ondertussen waarom ik het zelf niet heb over ‘dé narcist’? Het is belangrijk voorbij het stigma te kijken en écht ontdekken wie de mens achter het imago is.

Een veel voorkomende misvatting is de absolutistische overtuiging dat narcisten totaal niet in staat zijn tot empathie en totaal niet in staat zijn tot verandering.

Narcisten zijn in staat om te veranderen, maar het is niet gemakkelijk. Ze zijn ook in staat tot empathie als ze eenmaal het harde werk hebben gedaan om zichzelf echt op het diepste emotionele niveau te kennen, en geconfronteerd te worden met de onderliggende schaamte, onzekerheid en eenzaamheid die vaak onder hun onstuimige uiterlijk schuilgaat. Empathie kan zeer zeker heel moeilijk zijn voor hen, maar voldoende onderzoeken wijzen uit dat ze hier wel toe in staat zijn.

Narcisten en mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis kunnen leren hun obsessieve behoefte om zich bijzonder en speciaal te voelen te transformeren en zich echt tot anderen richten op een wederzijds zorgzame en emotionele bevredigende manier.

Drie dingen om en significante en duurzame verandering te laten plaatsvinden zijn de volgende:

1. Hefboomwerking: Er moet een zinvol gevolg zijn om een narcist in therapie te bewegen, zoals de angst om een ​​geliefde te verliezen die het heeft ‘had’, de dreiging om hun baan of hun status te verliezen.
2. Een therapeutische benadering: Zoals schematherapie, die onder de oppervlakte van intellectueel denken duikt en zorgvuldig het emotionele verhaal van het kwetsbare kind onder de onaangepaste maskers van een narcist onderzoekt en herschrijft.
3. Een goede therapeut: Iemand die niet overweldigend getriggerd of gecharmeerd raakt door een narcist die grenzen kan stellen, empathisch de confrontatie aan kan gaan en hem/haar verantwoordelijk kan houden en hem/haar de nodige input geeft voor de kwetsbare deel. Emotioneel gerichte therapie voor koppels of ervaringsgerichte dynamische psychotherapie kunnen zeer zeker heel effectief zijn.

Toch dienen we er rekening mee te houden dat sommige narcisten misschien niet bereid zijn te veranderen. Ze zijn misschien in een staat van extreme ontkenning en kunnen geen fouten of wandaden toegeven.

Ze zullen geen problemen toegeven, hoe klein ook, omdat ze geen enkel spoor van schuld, schaamte of angst kunnen verdragen. Dus in plaats van te zeggen: ‘Ik denk dat ik hulp nodig heb’, overtuigen ze zichzelf ervan dat ze goed zijn zoals ze zijn, ‘zei hij. Op die manier hoeven ze zich niet emotioneel open te stellen voor iemand en lopen ze het risico afgewezen of gekwetst te worden, omdat ze vaak op die manier opgroeiden.

Hoe om te gaan met jouw emoties?

Laten we, met deze bevindingen als achtergrond, eens kijken naar manieren waarop je je eigen emoties kunt beheersen als je te maken hebt met mensen met een hoog narcisme:

• Bepaal met welk type je te maken hebt. Kwetsbare narcisten voelen zich in hun hart niet bepaald goed over zichzelf. In tegenstelling tot grootse narcisten zijn ze minder ‘daarbuiten’ met hun emoties, en dus realiseer je je misschien niet wanneer ze je ondermijnen of je in de weg staan. Als je mensen in je familie of in je werk zo goed mogelijk wilt gebruiken, kan de grootse narcist je beste bondgenoot zijn – zolang je die persoon maar aan boord kunt krijgen met de doelen van je algemene groep.
• Erken je ergernis. Zoals hierboven vermeld, kunnen narcisten vijandig zijn en onder je huid kruipen. Als je iets voor elkaar probeert te krijgen, en een persoon onderbreekt altijd of probeert zichzelf in de schijnwerpers te zetten, kan het herkennen waar je frustratie vandaan komt je de kracht geven die je nodig hebt om er een einde aan te maken.
• Waardeer waar het gedrag vandaan komt. Kwetsbare narcisten moeten ervoor zorgen dat ze zich beter voelen over zichzelf, en daarom kunnen ze stiekem en ondermijnend worden. Ze kunnen je autoriteit in twijfel trekken, alleen maar om onheil te creëren. Als je eenmaal herkent dat ze uit een plaats van onzekerheid komen, kun je ze net genoeg geruststelling geven om ze te laten settelen en zich te concentreren op wat er moet gebeuren. Te veel geruststelling en je zult hun egocentrische vlammen aanwakkeren, maar de juiste hoeveelheid zal hen in staat stellen te kalmeren en de taak aan te pakken.
• Evalueer de context. Narcisme is geen alles-of-niets persoonlijkheidskenmerk. Sommige situaties kunnen de onzekerheden van een persoon meer opwekken dan andere. Laten we zeggen dat een vrouw werd afgewezen voor een promotie die ze heel graag wilde, en nu moet blijven werken met de persoon die de baan heeft gekregen. Haar onzekerheid zal met de tijd alleen maar erger worden, waardoor ze defensief narcistisch, wraakzuchtig en hatelijk wordt. Als je zo’n persoon kent, is het belangrijk om te onthouden dat de situatie heeft bijgedragen aan het creëren van het monster met wie je nu moet omgaan. Dit soort van situaties komt vaker voor dan je denkt. De wens is soms dan zo groot dat de ander hopelijk wordt ontslagen, of er wordt een plan bedacht om diegene in een heel negatief daglicht te stellen.
• Zorg voor een positieve kijk. Als je te maken hebt met narcisten die plezier beleven aan het zien van anderen die lijden, dan zal het zien van de pijn die ze veroorzaken hen alleen maar aanzetten tot agressiever tegengedrag. Kijk niet verstoord, zelfs als je je geïrriteerd voelt, en uiteindelijk zal dat gedrag in frequentie afnemen. Bovendien kun je door de vorige tips in gedachten te houden, de situatie misschien helpen verlichten, zodat de zaken daadwerkelijk verbeteren.
• Laat je niet ontsporen. Het is gemakkelijk om je eigen doel of doelen te verliezen wanneer een narcist centraal probeert te staan. Je hoeft niet te letten op alles wat deze persoon zegt of doet, hoezeer hij of zij ook om je aandacht vraagt. Vind de balans tussen vooruitgaan in de richting die je wilt nastreven en het verlichten van de angsten en onzekerheden van de kwetsbare narcist. Als het een groots type narcist is, wil je misschien zijn of haar gevoelens erkennen, maar dan toch verder gaan.
• Behoud je gevoel voor humor. De bluf van een narcist noemen kan betekenen dat je de persoon negeert, maar het kan ook betekenen dat je die bluf minstens af en toe met een lach ontmoet. Zonder wreed te zijn, kun je met een glimlach of grap wijzen op de ongepastheid van het egocentrische gedrag van de persoon. Dit zou met name geschikt zijn voor het grandioze type narcist, die het waarschijnlijk vermakelijk en mogelijk leerzaam zal vinden.
• Erken dat de persoon misschien hulp nodig heeft. Omdat sommige narcisten echt een laag zelfbeeld hebben en diepe gevoelens van ontoereikendheid hebben, is het belangrijk om te herkennen wanneer ze baat kunnen hebben bij professionele interventie. Ondanks de overtuiging dat persoonlijkheid onveranderlijk is, toont psychotherapeutisch onderzoek aan dat mensen zelfs al lang bestaand gedrag kunnen veranderen. Het versterken van het zelfrespect van het individu is misschien niet iets dat je alleen kunt aanpakken, maar het is iets waar je aan kunt werken met hulp van buitenaf.

Leestip: ‘ Een spiegel voor narcisten’  Dr Martin Appelo

©Puur Medium

Wil je persoonlijk in gesprek over bijvoorbeeld innerlijk kind werk? Klik dan hier voor een persoonlijke telefonisch consult!